HLADAN TUŠ IZ BRUXELLESA: „Nemojmo zaboraviti da su Republici Srpskoj uskraćena dva programa vrijedna 600 miliona eura…“

On, ipak, upozorava da se ne mogu ignorirati države koje nisu uvele sankcije Rusiji, te da je Srbija jedina u Evropi, uz Bjelorusiju i Tursku, koja nije uvela sankcije.

Europarlamentarac Tonino Picula rekao je u razgovoru za Nova.rs da ne bi trebalo potcjenjivati snagu Evropskog parlamenta i da se Srbija neće pomjeriti s mjesta ukoliko se ne uskladi sa sankcijama Evropske unije protiv Rusije i ako ne postigne značajan napredak sa reformama povezanim sa EU.

Izvjestilac Evropskog parlamenta za novu strategiju proširenja i autor nacrta Rezolucije u kojoj se, između ostalog, poziva na preispitivanje svih “bilateralnih i fondove EU za Srbiju, koji bi koristili srbijanskim vlastima”, kaže da ono što su danas zstupnici u EP-u izglasali nije rezolucija o Srbiji, nego preporuke o novoj strategiji Evropskoj unije. On, ipak, upozorava da se ne mogu ignorirati države koje nisu uvele sankcije Rusiji, te da je Srbija jedina u Evropi, uz Bjelorusiju i Tursku, koja nije uvela sankcije.

„Budući da je riječ o zemlji koja aktivno pregovara o članstvu u EU, neophodno je da ona zaista demonstrira svoju spremnost da se uskladi sa evropskom vanjskom i sigurnosnom politikom“, kazao je Picula za Novu.

U Evropskom parlamentu usvojena je nova rezolucija, koju ste vi predložili, a koja između ostalog preporučuje Evropskoj komisiji da napredak Srbiji na putu ka EU uslovi uvođenjem sankcijama Rusiji i vidljivim reformama. Kakve posljedice usvajanje ove rezolucije može da ostavi po Srbiju?

– Ono što su zastupnici u EP-u izglasali nije rezolucija o Srbiji, nego preporuke o novoj strategiji Evropske unije o budućem proširenju. Proširenje bi trebalo ponovo vratiti u “mainstream” evropskih politika, a ne ostati negdje po strani kao što je, na žalost, to slučaj u posljednjih desetak godina. Kako bi se mogla modernizovati politika proširenja treba naprosto ukalkulirati sve ono što se dogodilo, pogotovo posljednjih nekoliko mjeseci, a činjenica koja je promijenila pogled iz Brisela na politiku proširenja je agr*sija Rusije na Ukrajinu. Ona je obnovila interes za politiku proširenja, ali je nametnula i nove kriterije.

Ne možete dati status kandidata ž*tvi agr*sije, a to je Ukrajina, i ignorirati države koje nisu uvele sankcije agr*soru. Riječ je o povezanim stvarima, jer u Evropi, mislim da jedino pored Srbije, sankcije Rusiji i Putinovom režimu nisu uvele Turska i Bjelorusija. Budući da je riječ o zemlji koja aktivno pregovara o članstvu u EU, neophodno je da ona zaista demonstrira svoju spremnost da se uskladi sa evropskom spoljnom i bezbjednosnom politikom. Budući da to nije tako, Srbija je sama sebe istakla u toj raspravi. Sinoć u Evropskom parlamentu je ona zapravo najviše puta pominjana od svih država. Tu ne postoji nekakav posebna namjera da se izdvaja Srbija. Međutim, ona se svojom politikom izdvojila i postala država koju ovog trenutka zaista treba, na neki način, smjestiti tamo gdje ona pripada. To znači, ona aktivno pregovara, ali neće se pomjeriti s mjesta ukoliko se ne uskladi sa sankcijama Evropske unije protiv Rusije i ako ne postigne značajan napredak sa reformama povezanim sa EU.

Usvojen je i vaš amandman koji predviđa preispitivanje bilateralnih i fondova EU za Srbiju, a koji su korisni za srbijansku vlast?

– Mi smo htjeli da cijena odbijanja implementacije zajedničke spoljne i bezbjednosne politike EU, a prije svega uvođenja sankcija Rusiji, mora imati neku svoju i političku, ali isto tako i privredno-finansijsku cijenu. Budući da ova rezolucija želi što kompletnije opisati postojeću situaciju, mi smo također zatražili da se u slučaju nastavka ove politike, koja Srbiji ne čini dobro na evropskom putu, ispitaju svi bilateralni i EU fondovi, koji bi koristili najodgovornijima, a to je srbijanska vlast. To se posebno odnosi na projekte koji su finansiranu u okviru tog privrednog i investicionog plana za Zapadni Balkan. Mi tražimo da se svi rashodi EU u potpunosti osiguraju i budu u skladu sa strateškim ciljevima i interesima. Sve drugo bi ostalo na političkim packama, ali ja mislim da to nije dovoljno.

Da li će ovo biti samo politička poruka, imajući u vidu da rezolucije EP-a nisu obavezujuće za Evropsku komisiju i druge evropske institucije?

– Ne bih potcijenio Evropski parlament. Upravo smo obilježili 70 godina postojanja EP-a i on je u tom svom razvoju prešao put od jednog neformalnog grupiranja različitih poslanika iz različitih država do tijela koje suodlučuje o mnogim važnim aspektima funkcioniranja EU. Premda ovi dokumenti nisu obavezujući, oni mogu da budu snažno indikativni za politiku Evropske komisije i Evropskog vijeća. Nemojmo zaboraviti da su Republici Srpskoj uskraćena dva programa vrijedna 600 miliona eura. Dakle, ovog trenutka postoje instrumenti u EU koji zaista mogu da vode uskraćivanju sredstava za određene projekte ukoliko se ocijeni da država nije u skladu sa nekim normativima i vrijednostima koje se nalaze u samom temelju EU. Dakle, ne bih potcijenio uticajnost EP-a.

Razumete li argumente Srbije zbog kojih ona ne uvodi sankcije Rusiji? U UN-u je glasala za razne rezolucije koje su osudile rusku agr*siju i narušavanje teritorijalnog integriteta?

– To su rezolucije koje su indikativne, ali ono što se želi postići su stvarne promjene na terenu. Budući da su sve zemlje EU, one koje kucaju na evropska vrata, uvele sankcije Rusiji, to je naprosto dokaz koliko te političke ocjene i potezi imaju stvarnu težinu. Srbija nije uvela sankcije i to je razlikuje od susjeda i članica EU.